Monday 7 February 2011

सरस्वती-स्तोत्र

जय जय जननी देवि । जय जय भगवति शारदे ।
नमूं तुला मी केवि । वानूं कवण्या वाणिनें ॥ १ ॥

अनंतगत तूं स्फूर्ति, मूल शक्ति, जय अंबिके ।
तूं सच्चित्सुखमूर्ति, जगीं असज्जडदुःखिं या ॥ २ ॥

पापघटीं निष्पाप, अमंगलीं मांगल्यखनि ।
त्रिविध घोर भवताप, त्यांत सुधाकर शीतला ॥ ३ ॥

मूर्त सत्य तूं देवि; असत्यमय संसारिं या
पंकीं पंकज जेवि कोळशांमध्यें कीं हिरा ॥ ४ ॥

कुरूपतामय भूमी, असौंदर्यि सौंदर्य तूं ।
स्फुलिंग ज्यापरि धूमिं काष्ठगर्भगत ज्योति कीं ॥ ५ ॥

सोरठा एकीकृत सवेंद्रियीं देवि, तुला प्रणिपात ।
दुरित दूर करिं माउली ज्ञात तसें अज्ञात ॥ ६ ॥

दोहा
ध्यानावस्थित करुनि मनाला स्थितप्रज्ञ मुनि शोधिति ज्याला।
तयांहि ज्याचा लेश कळेना, वेदांला जो देवि, वळेना, ॥ ७ ॥

तया अ-जाला घालुनि जन्मा, कोण अकर्म्या जुंपी कर्मा ।
निराकार गे अगुण अनंता कुणीं कोंडिलें त्या भगवंता ॥ ८ ॥

सगुण मूर्त त्या सांत करोनी, नाचविलें गे सलील कोणी ।
वाल्मीकिमनीं करुनि विलासा खेळवोनी निज बाळा व्यासा ॥ ९ ॥

कोण सोडवुनि अढळ पदाला, लोळवि त्याला तुझ्या पदाला ।
तुझ्या कटाक्षा कोण निवारी आली नाचत खाली स्वारी ॥ १० ॥

महालांतुनी खोपट्यांतुनी नगरांमधुनी कीं रानींवनिं, रावांसंगें, रंकांसंगे, गोपांसंगें कृषकांसंगें ।
पापी दुःखी भूवरि ओढुनि नाचविलें त्या दुसर्‍या कोणीं ॥ १२ ॥

दोहा
अतर्क्य महिमा असूनिही भूवरि तुझा निवास ।
दुःखी पापी जनमनीं सुखमय पुण्यविलास ॥ १३ ॥

पादाकुलक अनंत माझीं असतिल पापें, परि ह्रदयस्थे, अघ तुज कांपे ।
कोण अन्यथा ह्रदयीं पापी मंगलमय मधु सुर आलापी ॥ १४ ॥

भेसुर भरल्या मनिं किंकाळ्या त्यांतुनि रागिणि केवि निघाल्या ।
अशिव अभद्रें भरलों आई, विटाळलिस परि त्यांहीं नाहीं ॥ १५ ॥

अति विरूप अति कृष्ण मनीं या पुण्य रम्यता गे कुठुनीया ।
अतिलंपट मी स्वार्थी कामी शुभ शृंगारा गाइन का मी ॥ १६ ॥

पुतळा केवळ मी अनृताचा कशी सत्यमय येइल वाचा ।
खोटी लज्जा, हसणें खोटें, खोटी भीती, रुसणें खोटें, ॥ १७ ॥

हे मम चाळे, मर्कट-चेष्टा, पोटासाठीं हाल-अपेष्टा ।
धनिकलोचनां बघुनि रहावें, श्वानकाकसें जीवित जावें ॥ १८ ॥

निःस्पृहतेची केवळ खाणी कशी निघावी निर्भय वाणी ।
हीन दीन अतिमंद असा मी गाणीं माझीं म्हणूं कसा मी ॥ १९ ॥

नाहिं नाहीं माझी वाणी, आइ, सरस्वति, तव हीं गाणीं ॥ २० ॥

जाति वल्लभा छलछद्ममय भूवरि न करिशी देवि, जरि संचार गे
या त्रिविध तापें दग्ध मनुजां कोण मग आधार गे ।
जगिं कोण रोधि तुझ्या प्रवाहा । वेग तव अनिवार गे ।
मग सत्य-शिव-सौंदर्य यांना काय पारावार गे ॥ २१ ॥

अनंतास आकळी कसा सांतेंद्रियगण सांग।
नमस्कार माझा तुला सरस्वती साष्टांग ॥ २२ ॥

ऊर भरे; दृष्टी झरे, फेडुं कसे उपकार ।
भास्कर करिशी काजव्या, तुझ्या दयेस न पार॥ २३ ॥